Verslag reis HR-commissie naar Szentgerice van 26 april tot 3 mei 2023

Een fotoverslag van het bezoek in mei 2023 staat onderaan deze pagina daar staat ook een fotoverslag van de promotie in juni 2023

Dit voorjaar vertrokken drie leden van de Hongarije-Roemenië commissie (Jan Vermeer, Henk Nauta en Gijs van Kruistum) naar onze zustergemeente Szentgerice in Transsylvanië, het Hongaarstalige deel in Roemenië. Na een voorspoedige vlucht werden we opgewacht door ds. Attila Batizán die ons meenam naar zijn dorp, waar het bijna voelt als thuis komen. Zeker na een periode van 4 jaar waarin we niet als commissie naar Szentgerice zijn geweest vanwege corona en de oorlog in Oekraïne.

Programma

Het programma van deze week start zoals gebruikelijk met een maaltijd bij één van de kredietnemers. Het onderdak, slapen en ontbijt vindt plaats bij het gastgezin. Middag- of avondeten wordt afwisselend verzorgd door één van de kredietnemers. Daardoor kunnen we het verloop van de meeste microkredieten bespreken. Iedereen is positief. Het heeft hen veel mogelijkheden gegeven. Soms zelfs op het nippertje gered van het beëindigen van het bedrijf.

Overleg kerkenraad

Na de kerkdienst spraken we met de kerkenraad over het wel en wee van de kerkelijke gemeenschap, zoals de financiële situatie, het diaconale werk en het pastoraat. Bij dit alles blijkt dat een dominee een belangrijke en coördinerende spil in het geheel heeft.  Leden van de kerkenraad assisteren hem bij de uitvoering. De echtgenotes leveren vaak een fysieke bijdrage in de tuin en het onderhoud van de pastorie.  Het predikantengezin, met vier kinderen, krijgt regelmatig uitbetaling in natura. Brood, melk, en groente. Dit kan men zien als een vrijwillige bijdrage naast de door hen betaalde vaste maandelijkse bijdrage. De energiebijdrage uit Dronten voor de aanschaf van brandhout werd deze winter gegeven aan 49 oudere mensen en 2 jonge weduwen. Als dank werden wij getrakteerd op een schaal vol met zelf gebakken donuts. Deze oudere dame onderhield zelfs twee van haar kinderen.

Microkredieten

Ook was het weer tijd voor de jaarlijkse aflossing van de microkredieten. Dit jaar mochten 14 personen hun jaarlijkse aflossing terug betalen. Een van de krediet nemers had gevraagd om een jaar uitstel vanwege aanschaf van een grotere kachel voor de verwarming van hun groente kas. Ook bleek één van kredietnemers de aflossing voor volgend jaar alvast te doen. In totaal kregen we €13400,- + €712,- rente = €14112,=. Ook waren er weer nieuwe aanvragen: één voor verbetering van voeropslag voor geiten en ook één voor vernieuwing van machines en verbetering van de stal. Allebei voor € 5000,-. Bij de derde aanvraag hadden we twijfels of het eigendomsrecht van de aan te kopen grond wel goed zat en dus niet toegekend. Verder hebben we de jaarlijkse financiële ondersteuning aan de kerk en de gederfde opbrengst van het kleding transport betaald. Er bleef ook nog wat geld over en dit is mee terug genomen.

Bedrijfsplan

Een uit Nederland meegenomen voorstel voor het maken van een bedrijfsplan voorafgaand aan een aanvraag werd gezien als een uitdaging. Er is weinig kennis en inzicht om dit nu al te introduceren. De HR-cie. stelde voor om opnieuw uit te zien naar een geschikte lokale kandidaat voor het introduceren van deze werkwijze. De verwachting is echter dat de predikant nu nog meer werk gaat krijgen. Een eerder benaderde mogelijk capabele kandidaat heeft deze opdracht nog niet aangenomen. Men geeft de voorkeur aan de steun en aanwezigheid vanuit de kerk in Dronten. Wanneer de predikant een vacature elders ziet moet de lokale commissie wel voorbereid zijn om het zelf te gaan doen. Volgens ds. Attila zijn meerdere predikanten geïnteresseerd in zijn plek. De taal wordt dan wel voor ons een heikel punt.

Medisch centrum

Het gezondheidscentrum blijft onze aandacht houden. Het heeft een goede regio functie als kleine polikliniek met een huisarts, tandarts, psycholoog en cardioloog voor 1 of meer dagdelen in de week. De drie jonge artsen waren erg gelukkig met de aangekochte instrumenten en de verbeteringen van de verwarming via de zonnepanelen. De zonnepanelen, gefinancierd uit de laatste kerstactie worden zeer gewaardeerd. Er ligt een aanvraag/wens om de zonnepanelen aan te sluiten op een accu voor tijdelijke opslag. Eventueel een losstaand aggregaat als de elektriciteit langere tijd uitvalt om de continuïteit te garanderen. Een kleine apotheek levert de medicijnen die de arts voorschrijft.

Met het bestuur van Tiboldi bespraken wij de situatie in en rond het medisch centrum. Men is redelijk tevreden met de situatie. De verzakte riolering van de toiletten naar de septic tank moet wel binnen afzienbare tijd hersteld worden.

Fruitbomen en walnoten

De fruitbomen: voor een deel is de appelaanplant weer opnieuw ingeplant. Veel uitval door wortelvraat in de eerste jaren. Door intensieve grondbewerking probeert men de omgeving van de bomen te verstoren zodat woelratten minder interesse hebben voor de wortels. Het onkruid blijft een probleem. Veel te lang geworden. Vervolgens onderwerken met de frees. Met een landbouwkundig ingenieur ter plekke wonend hebben we een ronde gemaakt langs de appels en peren. Vanwege vruchtboomkanker werd er (te) drastisch gesnoeid. Het is een lang leerproces. Er werd bacterievuur gevonden in een enkele peer. Verwijderen werd geadviseerd. De omgeving heeft echter veel meidoorn en dat is een waardplant voor deze bacterie.

Een jonge kredietaanvrager heeft als onderdeel van zijn lening de opdracht gekregen om vanaf nu het gras te maaien tussen de fruitbomen. Hij kan dit gebruiken als voeder voor zijn dieren. Een win-win situatie.

De walnoten werden dichter bij de pastorie geplant. Toezicht en controle wordt dan gemakkelijker. Als tussengewas zaait en maait men de luzerne. Een veevoeder. Niet altijd gunstig voor de fruitbomen vanwege strijdige belangen. Wij kijken uit naar de eerste oogst van de noten.

Bijzondere ervaringen

Een nieuwe ervaring was de safari rit met een four-wheel drive auto naar de heuvels waar beren gesignaleerd werden. De beren lieten zich nog niet zien. Het was nog te vroeg in de middag. Wel zagen we vossen en reeën. Bij een imker kochten we honing van de acaciabloesem. De douane waarschuwde ons dat het te veel was voor handbagage. Niet meer dan 100 milliliter. Wij hebben beloofd er een volgende keer rekening mee te houden.

Voor het melkvee was het een bijzondere dag. Drie bedrijven openden de deuren van de stallen zodat de melkkoeien naar de hoger gelegen weiden konden gaan om daar de zomer door te brengen. Net als in Nederland maakten de dieren een vreugdedans na het verlaten van de stal.

Dit jaar waren er geen extra bezoekers uit Dronten meegekomen. Wanneer de bedden in de oude, met Hongaars geld gerenoveerde pastorie geïnstalleerd zijn, wordt het ontvangen van gasten een nieuwe inkomstenbron. Voor de Nederlandse bezoeker betekent dit ook dat het Hongaars dan geen probleem is. Nu de situatie rondom corona verbetert wordt een reis toch weer een aantrekkelijk onderdeel voor de Gemeente in Dronten.

Dit jaar kregen we een vrije dag want 1 mei is een nationale feestdag. Dag van de arbeid. Het werd gevierd met Kerkenraad leden tussen het melken door met een Bar-B-Q.